Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΜΑΣ - Η Α­ΛΗ­ΘΕΙΑ Α’ - π. Ἀντωνίου Ἀλεβιζόπουλου

Θέ­μα­τα Ὀρ­θο­δό­ξου πί­στε­ως ἀ­πό τό βι­βλί­ο «Η ΟΡ­ΘΟ­ΔΟ­ΞΙΑ ΜΑΣ», τοῦ ἀ­ει­μνή­στου π. Ἀν­τω­νί­ου Ἀ­λε­βι­ζό­που­λου συγ­χρό­νου ὁ­μο­λο­γη­τοῦ, ἱ­δρυ­τοῦ τῆς ἀν­τι­αι­ρε­τι­κῆς ἄ­μυ­νας τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου Ἐκ­κλη­σί­ας μας, πού ἀ­πο­τε­λεῖ ὁ­λο­κλη­ρω­μέ­νη δογ­μα­τι­κή ἀν­τι­αι­ρε­τι­κή ἀ­σπί­δα.

Ἡ γνώ­ση τῆς ἀ­κρι­βοῦς Ὀρ­θο­δό­ξου Πί­στε­ως εἶ­ναι ἀ­πα­ραί­τη­τη προ­ϋ­πό­θε­ση γιά τήν κα­τάρ­τι­ση τῶν στε­λε­χῶν τοῦ ἀν­τι­αι­ρε­τι­κοῦ ἔρ­γου καί γιά τήν σί­γου­ρη καί ἔγ­κυ­ρη βο­ή­θεια στά θύ­μα­τα καί τούς συγ­γε­νεῖς τους.

1. Η Α­ΛΗ­ΘΕΙΑ Α’


Ὁ ἄν­θρω­πος ἀ­να­ζη­τοῦ­σε πάν­το­τε τήν ὑ­περ­βα­τι­κή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, μέ σκο­πό νά βρεῖ ἀ­πάν­τη­ση στά με­γά­λα προ­βλή­μα­τα πού ἀ­να­φέ­ρον­ται στό μυ­στή­ριο τοῦ κό­σμου καί τῆς ἀν­θρώ­πι­νης ὕ­παρ­ξης. Ἀ­να­ζη­τοῦ­σε τήν «ἀ­λή­θεια».

Ὅ­μως τό θέ­μα αὐ­τό δέν τί­θε­ται πάν­το­τε μέ τόν ἴ­διο τρό­πο. Ἔ­τσι καί οἱ ἀ­παν­τή­σεις πού δί­δον­ται καί οἱ συ­νέ­πει­ές τους γιά τή ζω­ή τοῦ ἀν­θρώ­που εἶ­ναι κά­θε φο­ρά δι­α­φο­ρε­τι­κές. Χα­ρα­κτη­ρι­στι­κή εἶ­ναι σ’ αὐ­τό τό ση­μεῖ­ο ἡ πε­ρί­πτω­ση τοῦ Πον­τί­ου Πι­λά­του: Ρώ­τη­σε τόν Χρι­στό, ἄν ἦ­ταν βα­σι­λιάς καί ὁ Κύ­ριος τοῦ ἀ­πάν­τη­σε: «Γι’ αὐ­τό γεν­νή­θη­κα καί γι’ αὐ­τό ἦλ­θα στόν κό­σμο, γιά νά μαρ­τυ­ρή­σω τήν ἀ­λή­θεια. Ὅ­ποι­ος εἶ­ναι ἀ­πό τήν ἀ­λή­θεια, ἀ­κού­ει τή φω­νή μου» (Ἰω.ιη'37). Τό­τε ὁ Πι­λά­τος τόν ρώ­τη­σε: «Τί εἶ­ναι ἀ­λή­θεια;» (Ἰ­ω.ι­η­'­38).

Κα­τά τήν ἀν­τί­λη­ψη τοῦ Πι­λά­του ἡ ἀ­λή­θεια πρέ­πει νά εἶ­ναι κά­ποι­α ἰ­δέ­α, κά­ποι­α ἔν­νοι­α καί ἔ­τσι μπο­ροῦ­με νά ρω­τή­σου­με: «τί εἶ­ναι ἀ­λή­θεια». Σ’ αὐ­τήν ἀ­κρι­βῶς τή βά­ση ἐ­κι­νοῦν­το καί οἱ ἀρ­χαῖ­οι Ἕλ­λη­νες φι­λό­σο­φοι· ζη­τοῦ­σαν τήν ἀ­λή­θεια τοῦ «τί»! Δέν εἶ­ναι ὅ­μως ὁ δρό­μος αὐ­τός ἡ προ­σφο­ρά τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας. Για­τί, σύμ­φω­να μέ τή χρι­στι­α­νι­κή πί­στη, ἡ ἀ­λή­θεια δέν εἶ­ναι «κά­τι», ἀλ­λά «κά­ποι­ος».



α) Ἡ ἀ­λή­θεια τοῦ «ποι­ός»

Κα­τά τή χρι­στι­α­νι­κή ἀν­τί­λη­ψη ἡ ἀ­λή­θεια εἶ­ναι πρό­σω­πο, ὄ­χι «πρᾶγ­μα». Ὁ Πι­λᾶ­τος δέν ἔ­θε­σε σ’ αὐ­τή τή βά­ση τό θέ­μα καί δέν πῆ­ρε ἀ­πάν­τη­ση στό ἐ­ρώ­τη­μά του· ἴ­σως καί νά μήν πε­ρί­με­νε καμ­μί­α ἀ­πάν­τη­ση!

Ἀλ­λά ὁ Χρι­στός σέ ἄλ­λη πε­ρί­πτω­ση εἶ­πε στούς μα­θη­τές του πώς με­τα­βαί­νει στόν Πα­τέ­ρα καί θά ξα­νάρ­θει νά τούς πα­ρα­λά­βει, γιά νά τούς ὁ­δη­γή­σει ἐ­κεῖ, καί νά εἶ­ναι πλέ­ον ὅ­λοι μα­ζί Του. «Γνω­ρί­ζε­τε ποῦ πη­γαί­νω», τούς εἶ­πε, «καί γνω­ρί­ζε­τε καί τό δρό­μο» (Ἰ­ω.ι­δ'3-4). Τό­τε τοῦ λέ­ει ὁ Θω­μάς: «Κύ­ρι­ε, δέν ξέ­ρου­με ποῦ πη­γαί­νεις καί πῶς μπο­ροῦ­με νά ξέ­ρου­με τό δρό­μο;­»· λέ­ει σ’ αὐ­τόν ὁ Χρι­στός: «Ἐ­γώ εἶ­μαι ἡ ὁ­δός καί ἡ ἀ­λή­θεια καί ἡ ζω­ή, κα­νείς δέν ἔρ­χε­ται πρός τόν Πα­τέ­ρα πα­ρά δι’ ἐ­μοῦ. Ἐ­άν μέ γνω­ρί­ζα­τε, θά γνω­ρί­ζα­τε καί τόν Πα­τέ­ρα μου. Ἀ­πό τώ­ρα τόν γνω­ρί­ζε­τε καί τόν ἔ­χε­τε δεῖ» (Ἰ­ω­αν.ι­δ'4-8).

Τό­τε τοῦ λέ­ει ὁ Φί­λιπ­πος: «Κύ­ρι­ε, δεῖ­ξε μας τόν Πα­τέ­ρα καί μᾶς ἀρ­κεῖ». Τοῦ ἀ­παν­τά­ει ὁ Χρι­στός: «Τό­σο χρό­νο εἶ­μαι μα­ζί σας καί δέν μέ γνώ­ρι­σες, Φί­λιπ­πε; ὅ­ποι­ος μέ ἔ­χει δεῖ, εἶ­δε τόν Πα­τέ­ρα· και πῶς λές ἐ­σύ, δεῖ­ξε μας τόν Πα­τέ­ρα;» (Ἰ­ω.ι­δ'8-9).

Ἡ ἀ­πάν­τη­ση αὐ­τή τοῦ Χρι­στοῦ ἀ­πο­δει­κνύ­ει, πῶς πρέ­πει νά δι­α­τυ­πω­θεῖ ἡ ὀρ­θή ἐ­ρώ­τη­ση γιά τήν ἀ­λή­θεια: «Ποι­ός εἶ­ναι ἡ ἀ­λή­θεια;­». Μέ ἄλ­λα λό­για ἡ ἀ­λή­θεια καί ἡ γνώ­ση τῆς ἀ­λή­θειας δέν ἀ­πο­τε­λεῖ ὑ­πό­θε­ση τῆς δι­ά­νοι­ας τοῦ ἀν­θρώ­που καί νο­η­σι­αρ­χι­κή δι­α­δι­κα­σί­α, ἀλ­λά κοι­νω­νί­α με­τα­ξύ προ­σώ­πων.

Στό πρό­σω­πο τοῦ Χρι­στοῦ ὁ ἄν­θρω­πος βρί­σκει τό «δρό­μο», γιά νά «γνω­ρί­σει τήν ἀ­λή­θεια», δη­λα­δή νά ἔλ­θει σέ κοι­νω­νί­α με­τά τοῦ Θε­αν­θρώ­που, ἡ ὁ­ποί­α εἶ­ναι ταυ­τό­χρο­να καί κοι­νω­νί­α μέ τόν Πα­τέ­ρα, πού εἶ­ναι αἰ­ώ­νια ζω­ή.

Ἡ ἀ­λή­θεια τοῦ «ποι­ός» εἶ­ναι ὁ ἔν­σαρ­κος Λό­γος (Ἰ­ω.α­'­14) πού πρέ­πει νά «γνω­ρί­σου­με», γιά νά ἔ­χου­με ζω­ή (Ἰ­ω.στ'­47.ι­'­27-28.Α­'­Ἰ­ω.ε' 13). Μό­νο ὁ Χρι­στός μπο­ρεῖ νά ὁ­δη­γή­σει τόν ἄν­θρω­πο στόν οὐ­ρά­νιο Πα­τέ­ρα, γιά νά τόν κά­νει μέ­το­χο τῆς ζω­ῆς (Λουκ.γ΄22.Ἰ­ω.α­'­12.ι­δ'6)· «ἡ χά­ρις καί ἡ ἀ­λή­θεια ἦλ­θαν διά Ἰ­η­σοῦ Χρι­στοῦ» (Ἰ­ω.α­'­17).

Αὐ­τή ἡ το­πο­θέ­τη­ση τῆς ἁ­γί­ας Γρα­φῆς ἀ­πο­δει­κνύ­ει τή δι­α­φο­ρά ἀ­νά­με­σα στή χρι­στι­α­νι­κή καί στή δι­α­νο­η­τι­κή ἀ­να­ζή­τη­ση τῆς ἀ­λή­θειας. Ὅ­ταν ὁ ἄν­θρω­πος προ­σπα­θή­σει νά γνω­ρί­σει δι­α­νο­η­τι­κά τήν ἀ­λή­θεια, στη­ρι­ζό­με­νος μό­νο στή δύ­να­μη τοῦ νοῦ, ὁ­δη­γεῖ­ται στό ἴ­διο λά­θος τῆς ἐ­πι­στή­μης μέ τήν αἰ­τι­ο­κρα­τί­α της καί τοῦ παν­θε­ϊ­σμοῦ μέ τήν ταύ­τι­ση τοῦ Θε­οῦ καί τοῦ κο­σμου· στην ἀ­να­ζή­τη­ση τῆς ἀ­λή­θειας τοῦ «τί». Ἀν­τί­θε­τα ὁ χρι­στια­νός ἐν­δι­α­φέ­ρε­ται γιά τήν ἀ­λή­θεια τοῦ «ποι­ός», ἡ ὁ­ποί­α ὅ­μως γνω­ρί­ζε­ται μό­νο μέ τήν «κοι­νω­νί­α», πού εἶ­ναι δῶ­ρο τῆς πα­ρου­σί­ας τοῦ Ἁ­γί­ου Πνεύ­μα­τος.



β) Σω­τή­ρια ἀ­λή­θεια

Ἡ δι­ά­κρι­ση ἀ­νά­με­σα στήν ἀ­λή­θεια τοῦ «τί» καί στήν ἀ­λή­θεια τοῦ «ποι­ός» εἶ­ναι βα­σι­κή, για­τί ἐ­δῶ δέν πρό­κει­ται γιά θε­ω­ρη­τι­κή ἔν­νοι­α ἀλ­λά γιά τό μυ­στή­ριο τῆς σω­τη­ρί­ας τοῦ ἀν­θρώ­που.

Ἡ ἀ­λή­θεια τῶν φι­λο­σό­φων, δη­λα­δή ἡ ἀ­λή­θεια τοῦ «τί», δέν σῴ­ζει τόν ἄν­θρω­πο, για­τί ὁ «θε­ός» τῶν φι­λο­σό­φων εἶ­ναι ἀ­πρό­σω­πος καί ἑ­πο­μέ­νως δέν ἔρ­χε­ται σέ προ­σω­πι­κή κοι­νω­νί­α μέ τόν ἄν­θρω­πο. Τό ἴ­διο συμ­βαί­νει καί μέ τό θε­ό τῶν Ἰν­δου­ι­στῶν. Αὐ­τός εἶ­ναι ὁ λό­γος γιά Τόν ὁ­ποῖ­ο ἡ αἵ­ρε­ση εἶ­ναι τρα­γι­κή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα.

Σ’ αὐ­τό τό ση­μεῖ­ο ἡ ἁ­γί­α Γρα­φή προ­ει­δο­ποι­εῖ: «ὑ­πῆρ­ξαν καί ψευ­δο­προ­φῆ­ται με­τα­ξύ τοῦ λα­οῦ, ὅ­πως καί με­τα­ξύ σας θά ὑ­πάρ­ξουν ψευ­δο­δι­δά­σκα­λοι, πού θά εἰ­σα­γά­γουν αἱ­ρέ­σεις ἀ­πώ­λειας, ἀρ­νού­με­νοι καί τόν Κύ­ριον πού τούς ἀ­γό­ρα­σε κι ἔ­τσι προ­κα­λοῦν τα­χεῖ­α ἀ­πώ­λεια» (Β' Πε­τρ.β'1).

Οἱ «αἱ­ρέ­σεις ἀ­πώ­λειας» ἀ­να­φέ­ρον­ται στά δόγ­μα­τα τῆς πί­στης· γι’ αὐ­τό καί ἡ Ἐκ­κλη­σί­α ἀ­γω­νί­σθη­κε καί ἀ­γω­νί­ζε­ται ἐ­ναν­τί­ον τῶν αἱ­ρέ­σε­ων, πού θέ­τουν σέ κίν­δυ­νο τή σω­τη­ρί­α. Ἡ δογ­μα­τι­κή ἀ­λή­θεια τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας δι­α­κη­ρύτ­τει τή δυ­να­τό­τη­τα τῆς σω­τη­ρί­ας καί ταυ­τό­χρο­να τήν ἐ­ξα­σφα­λί­ζει. Πῶς θά ἦ­ταν ἐ­πί πα­ρα­δείγ­μα­τι δυ­να­τή ἡ σω­τη­ρί­α, δη­λα­δή ἡ πραγ­μα­τι­κή Θε­ο-κοι­νω­νί­α, πού δι­α­τη­ρεῖ τό δι­κό μας «ἐ­γώ» καί τό «Σύ» τοῦ Θε­οῦ, ἄν ἀν­τι­κα­θι­στού­σα­με τήν πί­στη στόν προ­σω­πι­κό Θε­ό μέ τήν πί­στη τῶν φι­λο­σό­φων σέ ἕ­να ἀ­πρό­σω­πο «ὑ­πέρ­τα­το ὄν» ἤ καί μέ τήν ἰν­δου­ι­στι­κη ἀν­τί­λη­ψη γιά μί­α παγ­κό­σμια ἀ­πρό­σω­πη δύ­να­μη ἤ «συ­νει­δη­τό­τη­τα»;

Μέ τήν πί­στη στήν ἀ­λή­θεια τοῦ «ποι­ός» ἡ Ἐκ­κλη­σί­α, στό αἰ­ώ­νιο ἐ­ρώ­τη­μα τοῦ ἀν­θρώ­που, δί­νει ἀ­πάν­τη­ση ἱ­κα­νή νά τόν ἀ­παλ­λά­ξει ἀ­πό ἀ­δι­έ­ξο­δα καί νά τόν ὁ­δη­γή­σει στό βα­θύ­τε­ρο νό­η­μα τῆς ζω­ῆς. Τό τε­λευ­ταῖ­ο στά­διο τῆς Θεί­ας ἀ­πο­κά­λυ­ψης πραγ­μα­τώ­θη­κε στό πρό­σω­πο τοῦ Χρι­στοῦ καί ἔ­τσι ὁ ἄν­θρω­πος «ἐν Χρι­στῷ» μπο­ρεῖ πλέ­ον νά «γνω­ρί­σει» τήν ἀ­λή­θεια (Ἰ­ω.α­'­17).



γ) Ἀ­λή­θεια καί ζω­ή

Ἡ χά­ρη τοῦ Θε­οῦ δέν ἐ­ξα­ναγ­κά­ζει κα­νέ­να καί ὁ Θε­ός δέν ἀ­πο­κα­λύ­πτε­ται ἐ­κεῖ πού ἡ πα­ρου­σί­α Του δέν εἶ­ναι ἐ­πι­θυ­μη­τή. Ἡ χά­ρη Του δέν δί­δε­ται σ’ ὅ­ποι­ον τήν ἀ­πορ­ρί­πτει, σ’ ἐ­κεῖ­νον πού ἀ­κο­λου­θεῖ δόγ­μα­τα καί «τε­χνι­κές» αὐ­το­σω­τη­ρί­ας· ἡ χά­ρη συμ­βα­δί­ζει μέ τήν ἀ­λη­θεια· δεν ὑ­πάρ­χει ἐ­κεῖ πού ἡ ἀ­λή­θεια ἀ­πορ­ρί­πτε­ται!

Ἡ ἁ­γί­α Γρα­φή καί ἡ Ἐκ­κλη­σί­α δέν κά­νει λό­γο γιά κα­νέ­να «ἀ­δογ­μά­τι­στο χρι­στι­α­νι­σμό». Κά­τι τέ­τοι­ο θά ἀ­πο­γύ­μνω­νε τήν ἠ­θι­κή ζω­ή, τό χρι­στι­α­νι­κό φρό­νη­μα ἀ­πό τίς «ρί­ζες» του, πού εἶ­ναι τά δόγ­μα­τα τῆς πί­στης μας καί θά ὁ­δη­γοῦ­σε τόν ἄν­θρω­πο σέ σύγ­χυ­ση καί ἀ­βε­βαι­ό­τη­τα.

Ἀ­πό τό ἄλ­λο μέ­ρος τόν ἄν­θρω­πο δέν τόν σῴ­ζει ἡ δι­α­νο­η­τι­κή πα­ρα­δο­χή τῶν δογ­μά­των τῆς σω­τη­ρί­ας· ἡ δογ­μα­τι­κή ἀ­λή­θεια πρέ­πει νά ἐ­πι­βε­βαι­ώ­νε­ται μέ τήν κα­θη­με­ρι­νή ζω­ή: «καί θά κα­τα­δι­κά­σει (ὁ Κύ­ριος) ἐ­κεί­νους πού δέν γνω­ρί­ζουν τόν Θε­όν καί δέν ὑ­πα­κού­ουν στό εὐ­αγ­γέ­λιο τοῦ Κυ­ρί­ου μας Ἰ­η­σοῦ Χρι­στοῦ» (Β' Θεσ.α­'8. Πρβλ.Ματθ.ε­'­19. ζ' 24.Ἰ­ακ.θ'­26).

Τά σω­τή­ρια λοι­πόν δόγ­μα­τα τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας δέν εἶ­ναι καρ­πός δι­α­νο­η­τι­κῆς ἐ­να­σχό­λη­σης, ἀλ­λά Θεί­ας ἀ­πο­κά­λυ­ψης, σέ ἀ­να­φο­ρά μέ τήν κα­θη­με­ρι­νή ζω­ή τοῦ πι­στοῦ. Γι’ αὐ­τό καί ἡ χρι­στι­α­νι­κή πί­στη δέν μπο­ρεῖ νά ἰ­δε­ο­λο­γι­κο­ποι­η­θεῖ· εἶ­ναι κοι­νω­νί­α καί ζω­ή. Οἱ Πα­τέ­ρες τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας δέν τό­νι­ζαν ἁ­πλῶς τήν σύν­δε­ση αὐ­τῶν τῶν δύ­ο, ἀλ­λά καί τόν κίν­δυ­νο τῶν αἱ­ρέ­σε­ων:

«Ἐ­μεῖς ὅ­μως, σᾶς πα­ρα­κα­λῶ, δέν πρέ­πει νά τούς ἀ­νε­χό­μα­στε, ἀλ­λά νά τούς κλεί­νου­με τ’ αὐ­τιά μας καί νά πι­στεύ­ου­με στήν ἁ­γί­α Γρα­φή. Ὅ­ταν λοι­πόν ἀ­κο­λου­θή­σου­με πι­στά, ὅ­σα εἴ­πα­με, πρέ­πει νά φρον­τί­σου­με νά ἀ­πο­θη­κεύ­ου­με στίς ψυ­χές μας τά ὑ­γι­ῆ δόγ­μα­τα καί μα­ζί μ’ αὐ­τά νά ἐ­πι­δει­κνύ­ου­με καί ἀ­κρί­βεια ζω­ῆς, ὥ­στε καί ἡ ζω­ή μας νά ἐ­πι­βε­βαι­ώ­νει τά δόγ­μα­τα, καί τά δόγ­μα­τα νά ἀ­πο­δει­κνύ­ουν πιό ἀ­ξι­ό­πι­στη τή ζω­ή μας. Για­τί οὔ­τε ἄν ὑ­πάρ­χει σέ μᾶς ἡ ὀρ­θή δι­δα­σκα­λί­α, ἀ­δι­α­φο­ροῦ­με ὅ­μως γιά τή ζω­ή, θά ἔ­χου­με κα­νέ­να ὄ­φε­λος, οὔ­τε κι ὅ­ταν ἔ­χου­με ἐ­νά­ρε­τη ζω­ή, θά μπο­ρέ­σου­με νά κερ­δί­σου­με κά­τι χρή­σι­μο γιά τή σω­τη­ρί­α μας, ἄν ἀ­δι­α­φο­ροῦ­με γιά τά ὀρ­θά δόγ­μα­τα» (Χρυ­σό­στο­μος).



δ) Μέ­σα ἀ­πό τό γνό­φο τῆς ἀ­γνω­σί­ας

Ὁ ἄν­θρω­πος, σάν κτι­στή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, μπο­ρεῖ νά ἐ­ρευ­νή­σει μό­νο τήν «κτι­στή» ἀ­λή­θεια· ὄ­χι αὐ­τό πού ὁ Θε­ός εἶ­ναι, ἀλ­λά τά κτί­σμα­τα τοῦ Θε­οῦ. Μπο­ρεῖ μ’ αὐ­τό τόν τρό­πο νά ἀ­να­κα­λύ­ψει τή «σκιά» τῆς ἀ­λή­θειας (Γρη­γό­ριος ὁ Θε­ο­λό­γος), τά «ἴ­χνη» τοῦ Δη­μι­ουρ­γοῦ καί ὄ­χι τήν «ἄ­κτι­στη ἀ­λή­θεια». Ὁ Θε­ός εἶ­ναι ἀ­πρό­σι­τος καί ἀ­κοι­νώ­νη­τος κα­τά τήν Οὐ­σί­α· προ­σι­τός ὅ­μως μέ βά­ση τίς ἐ­νέρ­γει­ες καί τή χά­ρη Του.

Ἡ σω­τή­ρια ἀ­λή­θεια δέν εἶ­ναι καρ­πός ἀν­θρώ­πι­νης προ­σπά­θειας, ἀλ­λά δῶ­ρο τοῦ Θε­οῦ. Ὁ ἄν­θρω­πος μέ τή σο­φί­α του δέν μπό­ρε­σε νά γνω­ρί­σει τόν Θε­ό. Γι’ αὐ­τό καί ὁ Θε­ός εὐ­δό­κη­σε νά σώ­σει τούς πι­στούς «διά τῆς μω­ρί­ας τοῦ κη­ρύγ­μα­τος» (Α­'­Κορ.α­'­19-2 1).Ἔ­τσι ὁ Θε­ός ἀ­πο­κα­λύ­πτε­ται στίς ψυ­χές τῶν πι­στῶν(Ματθ.ι­στ'­17.Ἰ­ω.α­'­18.Α­'­Κορ.β' 9).

Ὁ Ἰ­ώβ προ­σπά­θη­σε μέ τό λο­γι­κό του νά δι­ε­ρευ­νή­σει τά μυ­στή­ρια τοῦ Θε­οῦ χω­ρίς κα­νέ­να ἀ­πο­τέ­λε­σμα. Ὅ­μως ὅ­ταν ὁ ἴ­διος ὁ Θε­ός τοῦ ἀ­πο­κα­λύ­φθη­κε, ἐν­νό­η­σε πώς μό­νος του ἦ­ταν ἀ­δύ­να­το νά φθά­σει ἐ­κεῖ­νο πού πο­θοῦ­σε ἡ ψυ­χή του καί αἰ­σθάν­θη­κε βα­θύ­τα­τη συν­τρι­βή: «Μέ­χρι στιγ­μῆς ἄ­κου­α γιά Σέ­να μό­νο μέ τά αὐ­τιά μου», λέ­ει στόν Θε­ό, «τώ­ρα ὅ­μως Σέ εἶ­δα μέ τά μά­τια μου. Γιά τοῦ­το ἐ­λε­ει­νο­λό­γη­σα τόν ἑ­αυ­τό μου· ἔ­λει­ω­σα ἀ­πό συν­τρι­βή, αἰ­σθά­νο­μαι πράγ­μα­τι χῶ­μα καί στά­χτη» (Ἰ­ώβ,μβ'5-6).

Ὁ Μω­ϋ­σῆς πῆ­ρε τήν ἐν­το­λή: «Κα­τέ­βα καί μί­λη­σε ἔν­το­να στό λα­ό νά ἐ­ξα­γνι­σθεῖ σή­με­ρα καί αὐ­ριο· να πλύ­νουν τά ροῦ­χα τους καί νά εἶ­ναι ἕ­τοι­μοι τήν τρί­τη ἡ­μέ­ρα, για­τί κα­τά τήν τρί­τη ἡ­μέ­ρα θά κα­τέ­βει ὁ Κύ­ριος στό ὄ­ρος Σι­νά ἐ­νώ­πιον ὅ­λου τοῦ λα­οῦ» (Ἐξ.ι­θ'­10-11). Ὁ Μω­ϋ­σῆς παίρ­νει ἀ­κό­μη ἐν­το­λή ἀ­πό τόν Θε­ό νά πα­ρα­λά­βει τόν Ἀ­α­ρών, τόν Να­δάβ, τόν Ἀθ­διούδ καί ἑ­βδο­μήν­τα πρε­σβυ­τέ­ρους καί νά πά­ει στό ὄ­ρος· ὁ λα­ός ἔ­πρε­πε νά μεί­νει στούς πρό­πο­δες (Ἐξ.κδ'1-2).

Σύμ­φω­να μέ τήν ἐν­το­λή τοῦ Θε­οῦ, ὁ Μω­ϋ­σῆς προ­σφέ­ρει θυ­σί­α καί ραν­τί­ζει τό λα­ό μέ τό αἷ­μα τῆς θυ­σί­ας. Κα­τό­πιν ἀ­νε­βαί­νει στό ὄ­ρος μα­ζί μέ τά πρό­σω­πα πού ὅ­ρι­σε ὁ Θε­ός. Ἐ­κεῖ οἱ συ­νο­δοί τοῦ Μω­ϋ­σῆ δέν εἶ­δαν τόν Θε­ό· εἶ­δαν μό­νο «τόν τό­πο ὅ­που ἐ­στά­θη ὁ Θε­ός τοῦ Ἰσ­ρα­ήλ»· καί ὁ τό­πος αὐ­τός φαι­νό­ταν «σάν νά ἦ­ταν κα­τα­σκευ­α­σμέ­νος ἀ­πό πλίν­θους σαπ­φεί­ρου καί εἶ­χε τή δια­ύγεια καί τή λάμ­ψη τοῦ κα­θα­ροῦ οὐ­ρα­νοῦ» (Ἐξ. κδ' 10).

Ὁ Μω­ϋ­σῆς ἔ­λα­βε τό­τε τήν ἐν­το­λή: «ἀ­νέ­βα πρός ἐ­μέ στήν κο­ρυ­φή τοῦ ὄ­ρους καί μεῖ­νε ἐ­κεῖ. Θά σοῦ δώ­σω τίς πέ­τρι­νες πλά­κες μέ τό νό­μο καί τίς ἐν­το­λές πού ἔ­γρα­ψα, γι΄ αὐ­τούς σάν νο­μο­θέ­της» (Ἐξ.κδ'­12). Τό­τε ὁ Μω­ϋ­σῆς πα­ρέ­λα­βε τόν Ἰ­η­σοῦ τοῦ Ναυ­ή καί ἀ­νέ­βη­καν στό ψη­λό­τε­ρο μέ­ρος τοῦ ὅ­ρους, τό ὁ­ποῖ­ο σκε­πα­ζό­ταν ἀ­πό τή νε­φέ­λη (Ἐξ.κδ'­13-15).

«Καί κα­τέ­βη­κε ἡ δό­ξα τοῦ Θε­οῦ στό ὄ­ρος Σι­νά καί ἡ νε­φέ­λη τό ἐ­σκέ­πα­σε ἐ­πί ἕ­ξι ἡ­μέ­ρες. Τήν ἕ­βδο­μη ἡ­μέ­ρα ἐ­κά­λε­σε ὁ Κύ­ριος τόν Μω­ϋ­σῆ μέ­σα ἀ­πό τή νε­φέ­λη. Τό εἶ­δος τῆς δό­ξας τοῦ Κυ­ρί­ου ἦ­ταν σάν πῦρ πού βγά­ζει φλό­γες πά­νω στήν κο­ρυ­φή τοῦ ὄ­ρους, ὁ­ρα­τό ἀ­πό τούς Ἰσ­ρα­η­λῖ­τες.

Ὁ Μω­ϋ­σῆς μπῆ­κε στό μέ­σο τῆς νε­φέ­λης καί ἀ­νέ­βη­κε στό ὄ­ρος καί ἔ­μει­νε ἐ­κεῖ σα­ράν­τα ἡ­με­ρο­νύ­κτια» (Ἐξ.κδ'­16-18). «Καί ἔ­γι­ναν βρον­τές καί ἀ­στρα­πές καί νε­φέ­λη γνο­φώ­δης ἐ­πά­νω στό ὄ­ρος Σι­νά.­.. τό ὄ­ρος ἐ­κα­πνί­ζε­το ὁ­λό­κλη­ρο, για­τί πά­νω σ’ αὐ­τό εἶ­χε κα­τέ­βει ὁ Θε­ός σάν πῦρ. Ὁ κα­πνός ἀ­νέ­βαι­νε ὅ­πως ὁ κα­πνός τῆς ἀ­σβε­στο­κα­μί­νου.­.. ὁ Μω­ϋ­σῆς ρω­τοῦ­σε καί ὁ Θε­ός ἀ­πο­κρι­νό­ταν μέ φω­νή.­.­.» (Ἐξ.ι­θ'­16-19.Δευ­τερ.δ'­11-12. ε­'­22).

Μέ­σα στή νε­φέ­λη ὁ Μω­ϋ­σῆς δέν μπο­ροῦ­σε νά δι­α­κρί­νει τί­πο­τε μέ τά φυ­σι­κά του μά­τια. Δέν μπο­ροῦ­σε νά «δεῖ» τόν Θε­ό μέ τίς ἀν­θρώ­πι­νες δυ­να­τό­τη­τές του. Ὁ Μω­ϋ­σῆς κα­τα­νό­η­σε πώς ὁ Θε­ός βρί­σκε­ται «μέ­σα στό γνό­φο», στή σκο­τει­νή νε­φέ­λη (Β'­Πα­ραλ./Β'­Χρον. στ'1.Ἰ­εζ.ι­'4)· ἐ­κεῖ ἀ­ξι­ώ­θη­κε ν’ ἀ­κού­σει τή φω­νή τοῦ Θε­οῦ καί νά λά­βει τό νό­μο τῆς ζω­ῆς καί τῆς σο­φί­ας (Σοφ. Σειρ. με' 5).

Αὐ­τό πού εἶ­δε ὁ Μω­ϋ­σῆς ἦ­ταν ἡ δό­ξα τοῦ Θε­οῦ καί ἡ ἐμ­πει­ρί­α του αὐ­τή δέν ἦ­ταν ἀ­πο­τέ­λε­σμα δι­κῆς του δι­α­νο­η­τι­κῆς προ­σπά­θειας ἤ καρ­πός τῆς ἄ­σκη­σης κά­ποι­ων «τε­χ


νι­κῶν», ἀλ­λά ἔρ­γο τοῦ ἴ­διου τοῦ Θε­οῦ, καρ­πός τῆς πα­ρου­σί­ας τοῦ Ἁ­γί­ου Πνεύ­μα­τος στήν καρ­διά τοῦ Μω­ϋ­σῆ.

Ὅ­ταν ὁ ἄν­θρω­πος δο­θεῖ ὁ­λο­κλη­ρω­τι­κά στόν Θε­ό καί πο­θή­σει νά συ­ναν­τή­σει Ἐ­κεῖ­νον πού


λα­χτα­ρᾶ ἡ ψυ­χή του, τό­τε, ἀ­φοῦ ὁ ἴ­διος πε­ρά­σει μέ­σα ἀ­πό τή σκο­τει­νή νε­φέ­λη τῆς ἀ­γνω­σί­ας, ὁ Θε­ός ἔρ­χε­ται σ’ αὐ­τόν, κά­νει τά πάν­τα γύ­ρω του φω­τει­νά καί τοῦ ἀ­πο­κα­λύ­πτε­ται. «Αὐ­τός ἀ­πο­κα­λύ­πτει τά βα­θειά καί τά ἀ­πό­κρυ­φα, Αὐ­τός γνω­ρί­ζει τά ἐν σκό­τει καί τό φῶς βρί­σκε­ται σ’ Αὐ­τόν» (Δαν.β'­22)· πρέ­πει ὅ­μως ὁ ἄν­θρω­πος νά πει­νά­σει καί νά δι­ψά­σει πραγ­μα­τι­κά γιά τόν Θε­ό (Ψαλμ. μα'/μβ'1-3).

Ἐ­κεῖ­νο πού ἀ­πο­κτᾶ πρω­ταρ­χι­κή ση­μα­σί­α στήν ἀ­να­ζή­τη­ση τῆς σω­τή­ριας ἀ­λή­θειας τοῦ «ποι­ός», εἶ­ναι ἡ δί­ψα γιά τόν Θε­ό καί ἡ προ­τε­ραι­ό­τη­τα πού δί­νου­με σ’ αὐ­τό τό ζή­τη­μα. Ὅ­ποι­ος ὅ­μως ἀ­πο­κτή­σει τή «γεύ­ση» τῆς πα­ρου­σί­ας τοῦ Θεί­ου Φω­τός, τῆς δό­ξας δη­λα­δή τοῦ Θε­οῦ, αὐ­τός θά αἰ­σθαν­θεῖ τή με­γά­λη του ἀ­δυ­να­μί­α καί ἀ­να­ξι­ό­τη­τα καί θά ἀ­να­φω­νή­σει τά λό­για του ἐκ­κλη­σι­α­στι­κοῦ ὕ­μνου:

«Κύ­ρι­ε, ἡ ἐν πολ­λαῖς ἁ­μαρ­τί­αις πε­ρι­πε­σοῦ­σα γυ­νή, τήν σήν αἰ­σθο­μέ­νη θε­ό­τη­τα.­.­.­»,

«Κύ­ρι­ε, βυ­θι­σμέ­νος ὁ­λό­κλη­ρος στήν ἁ­μαρ­τί­α, αἰ­σθά­νο­μαι τή δι­κή Σου Θε­ό­τη­τα.­.­.­».

Δέν ὑ­πάρ­χει ἄλ­λος τρό­πος νά γνω­ρί­σου­με τόν Θε­ό, πα­ρά μό­νο ὅ­ταν ζοῦ­με «μέ­σα σ’ Αὐ­τόν», λέ­γει κά­ποι­ος πα­τέ­ρας τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας μας, ὅ­ταν ἀ­φή­σου­με τή ζω­ή μας νά τή φω­τί­σει Ἐ­κεῖ­νος: «Ἐν τῷ φω­τί σου ὀ­ψό­με­θα φῶς» (Ψαλμ.λε­'­10/λστ'9)· «ἐ­ξα­πό­στει­λε τό φῶς Σου καί τήν ἀ­λή­θεια Σου· αὐ­τά μέ ὠ­δή­γη­σαν καί μέ ἔ­φε­ραν εἰς ὄ­ρος ἅ­γιό Σου καί τά σκη­νώ­μα­τά Σου» (Ψαλμ.μβ'/μγ'3).

Η Α­ΛΗ­ΘΕΙΑ Α | Η Α­ΛΗ­ΘΕΙΑ Β | Η Α­ΛΗ­ΘΕΙΑ Γ | Η Α­ΛΗ­ΘΕΙΑ Δ